Wydawca treści Wydawca treści

Podstawą prawna, na której funkcjonuje Natura 2000 są dwie dyrektywy:
·         Dyrektywa Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich gatunków – zwana Dyrektywa Ptasią;
·         Dyrektywa Rady92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczychoraz dzikiej fauny i flory – zwana Dyrektywą Siedliskową
                              
 
                               W ramach programy tworzone są:
·         obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO),
·          specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO).
 
                Na terenie Nadleśnictwa Lipusz znajduje się siedem obszarów naturowych, w tym siedem siedliskowych (Jeziorka Chośnickie, Mechowiska Sulęczyńskie, Jeziora Wdzydzkie, Dolina Stropnej, Młosino-Lubnia, Jeziora Kistowskie, Dolina Rzeki Słupi) oraz jeden ptasi (Bory Tucholskie).
 
JEZIORA WDZYDZKIE
Ostoja obejmuje teren Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Położona jest w dorzeczu rzek Wdy i Trzebiochy. Charakterystyczne położenie jezior wynika z krzyżujących się na tym obszarze rynien polodowcowych, które wypełnione wodą stanowią dzisiejsze zbiorniki wodne.
Znajduje się tu 17 siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. W tym cenne jeziora lobeliowe. W jeziorze Głęboczko występuje Nitellopsis obtusa, mająca tu jedno z czterech stanowisk notowanych w kraju. Jeziora ramienicowe Kortel, Sominko, Wielkie Płocice są najcenniejszymi jeziorami ze względu na bogactwo gatunkowe ramienic oraz ich dominujący charakter w warstwie litoralu.
W Jeziorach Wdzydzkich spotkać można łąki ramienicowe w skład, których wchodzą takie gatunki jak: Chara fragilis, Chara delicatula, Chara rudis, Barachium cincinatum, Patomogeton pectinatus, Patomogeton compresus, Patomogeton xsalicifolius (5 udokumentowanych stanowisk
w Polsce), Chara polycantha - gatunek mający tylko kilka stanowisk w kraju.

Oprócz jezior lobeliowych i ramienicowych na obszarze ostoi zobaczyć można również sosnowe bory chrobotkowe, a wzdłuż cieków wodnych łęgi i grądy. W nieckach wytopiskowych występują torfowiska wysokie i przejściowe z gatunkiem z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej – skalnicą torfowiskową. W Jeziorze Wdzydze występuje najliczniejsza w Polsce populacja troci wdzydzkiej.

 

MŁOSINO-LUBNIA

            Specjalny Obszar Ochrony Młosino-Lubnia położony jest na terenie Północnego oraz Lipuskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, fragmentem obejmuje Wdzydzki Park Krajobrazowy. Na obszarze tym znajdują się dwa użytki ekologiczne (Kły 1, Kły 2).

            Teren ten jest bardzo cenny ze względu na jeden z najlepiej zachowanych płatów borów chrobotkowych. Występują one na zarośniętych wydmach i stanowię dominującą formację w ostoi. Na siedlisku tym występuje ponad 40 gatunków porostów naziemnych. W tym: płucnica niwalna (gatunek zagrożony EN), chrobotek alpejski (gatunek zagrożony EN), grzybinka cielista (gatunek krytycznie zagrożony CV), chruścik tasiemcowaty (gatunek narażony VU).

            Innymi zbiorowiskami naturowymi są jeziora lobeliowe (Kły, Chińskie, Zmarłe Duże) oraz jeziora ramienicowe (Wilewskie, Skąpe)z podwodnymi łąkami ramienicowymi . Występują również dobrze zachowane torfowiska przejściowe oraz zbiorowiska muraw napiaskowych z dużym udziałem porostów.

             Ponad 40% obszaru stanowią siedliska z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.

             W budynku leśniczówki znajduje się jedna z dwóch w Polsce kolonii nocka łydkowłosego. Gatunek ten w Polskiej Czerwonej Księdze posiada status gatunku zagrożonego wymarciem (ER). Zagrożenia dla jezior lobeliowych i ramienicowych stanowią poważne niebezpieczeństwodla populacji nocka łydkowłosego, gdyż są to miejsca stanowiące jego bazę żerową.

            Specjalny Obszar Ochrony wchłonął dotychczasowe SOO „Bór Chrobotkowy" i „Lubnia".

 

JEZIORO KSIĄŻE W LIPUSZU

 

POW. JEZIORA: 5.5 HA

LOKALIZACJA : WOJ. POMORSKIE, POW. KOŚCIERSKI, GMINA LIPUSZ

REGIONADMINISTRACYJNY (NUTS) : starogardzki

REGION  BIOGEOGRAFICZNY: kontynentalny

MEZOREGION: pojezierze kaszubskie

STATUS OCHRONNY: Lipuski Obszar Ochronny Krajobrazu

Opis:

Na terenie tego jeziora znajduję się skalnica torfowiskowa Saxifraga birculus, która znajduję się na północno-zachodniej jego części. Powierzchnia jeziora wraz z otaczającym je środowiskiem objęta jest specjalnym obszarem ochronnym siedlisk. Średnia wysokość n.p.m. wynosi 152m. Jezioro Książe wraz  z otaczającymi torfowiskami jest lewobrzeżnym dopływem Wdy. Na jego północnym brzegu znajduję się torfowisko poligeniczne, które wraz z jeziorem zasilane jest wodami źródliskowymi. Obecnie powierzchnia torfowisk ulega powoli sukcesji wtórnej, powodującej rozwój zarośli wierzbowo-brzozowych orz ekspansję torfowców. Oprócz skalnicy występują inne gatunki roślin chronionych takich jak: lipiennik Loesela leoselli, haczykowiec błyszczący Hamatoculis vernicosus oraz będącej na wyginięciu gwiazdnicy grubolistnej Stellaria crassifolia.

Odnotowano tutaj również obecność 4 siedlisk przyrodniczych z  ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY SIEDLISKOWEJ min. torfowiska alkaiczne i mezotroficzne jeziora ramienicowe.

Obecnie jezioro sanowi własność Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Michała Archanioła w Lipuszu.

 

DOLINA STROPNEJ

 

Swoim zasięgiem obejmuję dolinę rzeki Stropnej, od źródeł koło Półczna, aż po strefę ujściową koło Jamna, z fragmentem rzeki Słupi oraz jezior Glinowskie i Stropno. Dolina ta charakteryzuje się również licznymi stromymi zboczami i procesami erozyjnymi.

Na powierzchni Doliny Stropowej znajdują się min. następujące rodzaje jezior:

jeziora lobelinowe: Kły, Zmarłe Duże, otocznie Cyrkowiec- znajdujące się na terenie 2 nadleśnictw: Lipusz oraz Przymuszewo.

jeziora dystroficzne wyłączone z użytkowania rybackiego i wędkarskiego: Piekiełko, Małe Zmarłe, Moczadło- znajdujące się na terenie 2 nadleśnictw: Lipusz oraz Przymuszewo.

Jeziora twardowodne, oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea: obrzeża jezior Skąpe i Wielewskie

Naturalne zbiorniki eutroficzne: jez. Brzeźno, Duże Młosino, Małe Młosino, Kały, Blewicz, Jazy, Swatki, Głuchówko.

Do istotnych zagrożeń doliny należą :

  • Zaniechanie wypasu oraz zarzucenie koszenie łąk świerzych, łąk wilgotnych i torfowisk mechowiskowych
  • Próby zagospodarowania turystycznego jezior
  • Hodowla ryb łososiowatych w obrębie źródlisk i mniejszych dopływów

 

BORY TUCHOLSKIE

 

Bory Tucholskie obejmują obszar wschodniej części makroregionu Pojezierza Południowopomorskiego. Na ich powierzchni dominują głównie siedliska leśne, głównie bory sosnowe, z których najczęstszymi są bory świerze, bagienne i suche. Gleby występujące na tym terenie to w większości jałowe piaski, a rzeźba terenu znacznie urozmaicona. Ok. 14 % powierzchni zajmują zbiorowiska wodne, które w pewnej części odwadnia rzeka Brda z licznymi dopływami.

 

Charakterystyka: OBSZAR OSO

POW. 322535,9  HA

 Obecnie na powierzchni Borów Tucholskich wyznaczone są strefy ochronne dla następujących gatunków ptaków prawnie chronionych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej z dnia 12.10.2011r.:

Ø   Bocian czarny,                                           

Ø  Kania czarna,

Ø  Kania ruda ,

Ø  Bielik,

Ø  Puchacz,

Ø  Włochatka.

 

Na obszarze Borów odnotowano ponad 28 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 6 gatunków ptaków z PCK. Ponadto gniazduje tu 107 gatunków ptaków.

Zagrożeniami dla Borów Tucholskich są:

·         Eksploatacja torfu, kredy, piasku,

·         Zmiany stosunków wodnych,

·         Eutrofizacja siedlisk oligotroficznych,

·         Presja turystyczna,

·         Zabudowa letniskowa i rozproszona,

·          Kłusownictwo,

·         Drapieżnictwo ze strony inwazji norki amerykańskiej,

·         Odpady oraz ścieki,

·         Zakładanie upraw plantacyjnych (borówka amerykańska).

 

JEZIORA CHOŚNICKIE         

 

POW. 214,3 HA

Ich obszar objęty programem NATURA 2000 położony jest na pograniczu sandru i moreny. Obejmuje ono kompleks torfowiska wysokiego typu kopułowego, porośniętego częściowo borami i brzezinami bagiennymi.

Obecnie jeziora te są ujęte w obszary naturowe na terenie Nadleśnictwa Libusz i znajdują miejsce w obszarach NATURA 20OO.

Na terenie Jezior Chośnickich zalecone są działania ochronne związane z ochronną czynną.

Stwierdzono tutaj również wiele rzadkich, torfowiskowych roślin zarodnikowych i naczyniowych.

 

MECHOWISKA SULĘCZYŃSKIE

  

POW. 45,58ha

Mechowiska Suleńczyńskie objęte programem NATURA 2000 obejmują sobą obszar kompleks źródliskowy oraz przejściowych torfowisk alkalotroficznych, znajdujących się wśród wału moren czołowych. Na ich powierzchni  porastają naturalne zespoły łąk hydrofilnych. Ponad 90% powierzchni stanowią rodzaje siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Oprócz tego występują tutaj również rzadkie gatunki storczkowtych i roślin naczyniowych.

                                  

JEZIORA KISTOWSKIE

 

Na terenie ostoi objętej programem NATURA 2000 znajdują się 3 jeziora lobelinowe: Chojnackie, Warleńskie i Ostrowickie. W każdym z znich występuje populacja Luronium natans. Obecnie jeziora te są zbiornikami mezo- i eutroficznymi,  roślinność podwodna jest słabo wykształcona. Zlewnie tych jeziora posiadają charakter rolniczy, a ich brzegi często służą intensywnie rozwijającej się zabudowie letniskowej. Powierzchnia jezior wynosi 376,8 ha.

 

DOLINA RZEKI SŁUPI

OPIS